A historia de eXeLearning: De Nova Zelandia á colaboración evolutiva en España
eXeLearning é unha ferramenta de software libre e código aberto que facilita a creación e publicación de Recursos Educativos Abertos (REA). A súa traxectoria é un exemplo de colaboración internacional e desenvolvemento continuo, evolucionando ata converterse nunha ferramenta moderna e accesible para a comunidade educativa.
Orixe en Nova Zelandia
O proxecto eXeLearning.org (Editor XHTML para eLearning) naceu en Nova Zelandia</strongo eCollaboration Fund da Comisión de Educación Terciaria do Goberno neozelandés. Foi liderado por institucións como a Universidade de Auckland, a Universidade Tecnolóxica de Auckland e o Politécnico de Tairawhiti, e posteriormente contou co apoio de CORE Education, unha organización neozelandesa sen ánimo de lucro.
O obxectivo inicial do proxecto era ofrecer unha aplicación de autoría de código aberto que axudase a profesores e académicos a publicar contido web sen necesidade de dominar a linguaxe HTML ou XML. Os recursos creados con eXe podían exportarse en formatos como IMS Content Package, SCORM 1.2 ou IMS Common Cartridge, ou como páxinas web sinxelas e autónomas. A ferramenta foi recoñecida internacionalmente, sendo finalista e gañando un Leadership Award nos IMS Global Learning Impact Awards 2008.
O impulso español e as primeiras melloras
En 2010, o INTEF (Instituto Nacional de Tecnoloxías Educativas e de Formación do Profesorado, daquela ITE) en España, asumiu a coordinación e o impulso do proxecto. Desde 2011, o Ministerio de Educación, Formación Profesional e Deportes (MEFPD) financiou os desenvolvementos de eXeLearning, primeiro directamente e logo no marco das actuacións do CEDEC (Centro Nacional de Desenvolvemento Curricular en Sistemas non propietarios), un organismo funcionalmente dependente do INTEF e da Xunta de Estremadura.
Baixo a coordinación do CEDEC, impulsouse unha comunidade de desenvolvedores e usuarios que achegaron contribucións ao desenvolvemento da ferramenta, a cal mellorou notablemente en usabilidade e funcionalidades. A Xunta de Estremadura, en particular, colaborou intensamente no desenvolvemento da ferramenta, achegando persoal e creando novas funcionalidades e xogos, e colaborando no piloto da versión online de eXeLearning, moi demandada pola comunidade de usuarios.
A necesidade de modernización
Co paso do tempo, e a pesar das melloras continuas, fíxose necesario un análise exhaustiva do código existente e das súas necesidades de evolución. Para asegurar que eXeLearning se mantivese como unha ferramenta moderna e competitiva, requiríase unha recodificación adaptada ás novas versións das plataformas tecnolóxicas nas que se sustenta.
Este esforzo de modernización e desenvolvemento evolutivo formalizouse nun Convenio de Colaboración asinado en 2021 polo Ministerio de Educación e Formación Profesional (MEFP), a Consellería de Educación e Deporte da Xunta de Andalucía, e a Consellería de Educación e Emprego da Xunta de Estremadura.
O obxecto do convenio era, precisamente, o desenvolvemento evolutivo da aplicación eXeLearning como ferramenta de creación de REA. Isto implicou a análise e a recodificación do código para xerar unha nova versión estable que integrase todas as funcionalidades actuais e as melloras detectadas polas partes e recollidas da comunidade de desenvolvedores e usuarios.
A ferramenta moderna: eXeLearning 3.0 e a colaboración autonómica
Un proxecto aberto e colaborativo
eXeLearning sempre mantivo unha filosofía de proxecto colaborativo e aberto. O CEDEC continúa coordinando o proxecto e xestionando a forxa oficial, asegurando que eXeLearning siga sendo de código aberto (licenza AGPL) e fomentando a expansión da comunidade de desenvolvedores e usuarios.
A colaboración non se limita ás administracións. eXeLearning depende fundamentalmente do traballo de institucións e persoas que achegan traducións, desenvolvementos, suxestións e avisos de erros (reportan fallos). Os usuarios xogan un papel crucial ao detectar necesidades e achegar suxestións que se teñen en conta para a mellora continua da ferramenta. Mesmo desenvolvementos paralelos como eXeReader (visor de materiais para dispositivos móbiles) foron froito directo da colaboración con centros educativos e alumnos, demostrando a natureza aberta do proxecto.